planning
home
Cursus: Luisteren naar klassieke muziek Met deze cursus betreedt u de wereld van klassieke muziek en leert u er ten volle van te genieten. Ondersteund door veel geluidsfragmenten gaan we in op de geschiedenis, genres, uitvoeringspraktijken, structuur en context van klassieke muziek. Ook gaan we afsluitend met de hele groep naar een uitvoering waarin we het geleerde in de praktijk gaan brengen. Alles wordt uitgelegd aan de hand van luistervoorbeelden. Gebruikte muziekstukken en uitvoeringen zijn te vinden op Spotify of Youtube of kunnen worden geleend van de cursusleider. Van elke sessie wordt een video-opname gemaakt die te vinden zal zijn op YouTube (voor hen die een keer niet aanwezig kunnen zijn). De cursus bestaat uit 10 tweewekelijkse samenkomsten op zaterdagochtend van 10-12, startend in de tweede week van oktober. De locatie is de Hub in Haren. Technische of praktische voorkennis is niet nodig. De cursus kost €200,- Doelen cursus • Genieten van klassieke muziek (in al zijn aspecten) • Geabsorbeerd én diep leren luisteren. • De belangrijkste aspecten van klassieke muziek kennen en deze herkennen • Kennis van de geschiedenis en context van klassiek muziek • Genieten van een aantal meesterwerken De datums: 1. 8 oktober 2. 29 oktober 3. 12 november 4. 26 november 5. 10 december 6. 14 januari 7. 28 januari 8. 11 februari 9. 11 maart 10. 25 maart herfstvakantie Noord: 15 tm 23 oktober voorjaarsvakantie Noord: 25 februari t/m 5 maart Voor nadere informatie of om u aan te melden: stuur mij een mail via deze link. Playlist op Spotify: link Cursusplan: link ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Geweest: Cursus: De geest uit de fles Tweewekelijkse cursus van 28 september 2020 t/m 12 april 2021 Hoe werd de moderne mens wie hij is? Aan de hand van het boek van Ger Groot gaan we de geschiedenis van de moderne filosofie na. Focus van de cursus (en het boek) ligt daarbij op het steeds veranderende zelfbegrip sinds de verlichting. Filosofie wordt daartoe geplaatst in context met geschiedenis, maatschappij en cultuur. De cursus wordt ondersteund met multimedia (film, beeld, muziek). Site van het boek met multimedia en achtergronden. Link naar interview met Ger Groot over hoe de mens werd wat hij is Samenvatting van het boek en de cursus: versie 6-12-2020 (update H18) Link naar krantenartikel Trouw over tatoeages, het ik en identiteit. Of het artikel als word. Link naar lezing Paul van Tongeren over nihilisme bij Nietzsche. Link naar Stephen Fry die Wagner's Tristan akkoord uitlegt en demonstreert Link naar presentatie over avond 11/ H11 Link naar youtube voor de streams van de avonden |
| ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Lezing: Ironie Klik hier voor de presentatie 10 februari 2020 19:30 - 21:30 Ludinge Zuidlaren ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Lezing: Kunstmatige Intelligentie Wat is kunstmatige intelligentie? Wat is het verschil tussen lerende machines, kunstmatige intelligentie en robots? Worden mensen door kunstmatige intelligentie overbodig? Zijn er menselijke vermogens die machines nooit zullen verkrijgen? Om deze vragen te beantwoorden wordt eerst uitgelegd wat in de psychologie onder “intelligentie” wordt verstaan. Vervolgens zal de werking van kunstmatige intelligente machines, lerende machines en robots worden uitgelegd. Tenslotte kunnen we bepalen hoe intelligent machines al zijn en wellicht nog kunnen worden. Klik hier voor de presentatie 23 januari 2019 19:30 - 21:30 Ludinge Zuidlaren ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Cursus: De Filosoof en de Wolf Tweewekelijkse cursus van 1 oktober 2018 t/m 25 maart 2019 De filosoof en de Wolf is een geweldige introductie tot de filosofie. Sterker nog, het ontstijgt de meeste filosofie omdat het een geweldige introductie tot het leven en het denken is. De meeste filosofie is dat niet. Mark Rowlands maakt de leefwereld duidelijk die mensen en dieren delen maar ook wat hen hierin onderscheidt. Het werpt licht op relaties, waarneming, denken, betekenisvorming en zingeving vanuit het indringende verhaal over een diepe vriendschap tussen een mens en een dier. In deze cursus worden de belangrijkste gedachten uit het boek uitgediept, nagetrokken en van context voorzien: hoe verhouden zich deze gedachten met hedendaagse en vroegere stromingen of ontwikkelingen in filosofie, cultuur, wetenschap? Zijn er vragen of gebieden die het boek niet beroert? Moeten we inderdaad vegetariër worden zoals Rowlands stelt? Zo ja: waarom doen we dat dan niet? Om de tekst van het boek te downloaden, klik hier. Klik hier voor de mindmap. Klik hier voor een samenvatting van de cursus (samenvatting en analyse van het boek). Update 24-02 met Hoofdstuk 9 De religie van de wolf. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Lezing: de kunst van het interpreteren 2 november 2017, De Ludinge Zuidlaren voor de Volksuniversiteit We interpreteren voortdurend: we verklaren iets, we vatten iets op in een bepaalde zin, we hebben ergens een gevoel bij of we hebben een mening. Maar hoe weten we of onze interpretatie klopt? Waarom zijn we soms zo zeker van onze mening terwijl die toch zo vaak later niet juist blijkt? Er is zelfs een filosofische school, hermeneutiek geheten, die het interpretatieproces centraal stelt. Volgens hermeneutici moeten we eerst beseffen dat we altijd interpreteren, inzien hoe we dat doen en weten hoe we dat zouden moeten doen, voordat we iets als waar mogen aannemen of meningen mogen ventileren. In deze lezing leg ik de principes van goed interpreteren volgens de hermeneutiek uit. We gaan oefenen op een gedicht en een schilderij. Voor een korte introductie tot de hermeneutiek: klik hier. Voor een mindmap van deze presentatie (en meer): kik hier. De presentatie van de lezing: klik hier. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Cursus: De geschiedenis van de toekomst Tweewekelijkse cursus van 2 oktober 2017 t/m 26 maart 2018 In deze cursus wordt “Homo Deus” van YN Harari behandeld. In dit boek schetst Harari onze toekomst. Het gaat hem daarbij niet alleen om het volgen en voorspellen van ontwikkelingen maar ook vooral om mentale evolutie. Zo komt hij tot “Homo Deus”, de mens voor wie alles maakbaar lijkt maar die eigenlijk de controle verliest. Onderwerpen die langs komen zijn o.a.: geopolitiek, klimaat, biotechniek, informatietechnologie, robotisering en globalisering. De tekst wordt systematisch geïnterpreteerd door het van filosofische en historische context te voorzien. Mindmap van de cursus: met hierin datums, links, onderwerpen, verslagen van de avonden Hier een samenvatting van de tekst door de docent (telegramstijl, in onderhoud) ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Cursus: de droom van het einde van de geschiedenis (over postmodernisme) Tweewekelijkse cursus (maandagavond 19:30 -21-30) voor de volksuniversiteit Zuidlaren start: 3 oktober 2016 De uil van Minerva vliegt pas uit bij het invallen van de duisternis. Over een tijdperk kan dus alleen maar iets zinnigs gezegd worden als het voorbij is, maar toch gaan wij een poging doen. Bovendien: misschien is de postmoderniteit al voorbij. In deze cursus proberen we een begrip te vormen van onze tijd. We nemen daarvoor een aantal pregnante teksten als uitgangspunt. Teksten waarin onze tijd wordt gekarakteriseerd. Postmodernisme, massamedia, massacultuur, globalisering en internet komen voorbij. Maar ook actuele gebeurtenissen en commentaren worden niet uitgesloten. De docent zal de teksten elektronisch ter beschikking stellen. Datums (2016 - 2017): 1. 3 okt 2. 10 okt Scruton 3. 31 okt Ortega 4. 14 nov Ortega 5. 28 nov Baricco 6. 12 dec Baricco 7. 9 jan Baricco 8. 23 jan McLuhan 9. 6 feb McLuhan 10. 6 mrt Sennett/ De Mul 11. 20 mrt De Mul/ Derrida/ Habermas 12. 3 apr Derrida/ Habermas Mindmap van de cursus: mindmap als pdf (update 25 januari) Teksten: Roger Scruton, "Moderne Cultuur", h7 download hier José Ortega y Gasset, "De opstand der horden", h1, h2, h8 download hier Allesandro Baricco, "De barabaren" download hier Marshall McLuhan, "Media Begrijpen", h1 en h2, download hier Richard Sennett, "De cultuur van het nieuwe kapitalisme", H2 "Talent en het spook van de overbodigheid". download hier Jos de Mul - Van een historisch naar een posthistorisch wereldbeeld - download hier Jürgen Habermas en Jacques Derrida, "Filosofie in een tijd van terreur" download hier de inleiding . Download hier het interview met Habermas en hier voor het eerste deel van het interview met Derrida.. EXTRA: artikel over dataïsme uit de Trouw. Download hier. Verder lezen: Nicholas Carr - het ondiepe (the shallows) - download hier Peter Sloterdijk, "Het kristalpaleis" Gerard Numan: Oefenen onder verticale spanning - Sloterdijk en Scruton over God in postmoderne tijden. O.a. ook over verschil modernisme en postmoderisme Download hie ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Lezing: De toekomst van God volgens de filosofen 10 november, Volksuniversiteti Zuidlaren Friedrich Nietzsche verkondigde meer dan 100 jaar geleden al de dood van God. Toch doet Hij af en toe nog van zich spreken. Is Hij waarlijk opgestaan, is hij een illusie of zelfs een non-begrip? Wat zeggen de filosofen? In deze lezing bespreek ik de posities van een aantal vooraanstaande denkers met betrekking tot God, zowel voor- als tegenstanders, en zal deze op elkaar loslaten. Kant, Nietzsche, Heidegger, Dennet, Sloterdijk, Vatimo en Scruton zullen hun geloofsbrieven komen overhandigen. Download de powerpoint van de lezing hier ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Cursus: meesterlijke gedachten Tweewekelijkse cursus (maandagavond 19:30 -21-30) voor de volksuniversiteit Zuidlaren 12 oktober 2015 - 25 april 2016 Filosofie is de kunst van het denken. Het levert geen weten op maar, mits goed beoefend, een gestaalde geest die wijd open staat voor de werkelijkheid, een gevoelige antenne heeft voor het eigen denkproces en dat van anderen en vlijmscherp foutieve denkconstructies fileert. Filosofie levert daar binnen ook schoonheid op en momenten van inzicht en verwondering. Klik hier voor een korte introductie in de filosofie. In deze cursus staan 10 van de belangrijkste en mooiste kunststukjes uit de filosofiegeschiedenis centraal. Gedachten die belangrijk zijn geweest voor de mentale geschiedenis van de mens maar die bovenal inzichten opleveren die een ieder nog steeds kunnen verrijken. Die veel van de hedendaagse debatten overbodig zouden maken als ze beter gekend waren en die ons nog steeds kunnen verrukken. Download de tekst bij de cursus hier. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Lezing Philos 19 januari 2016 Mens en Moraliteit Deze voordracht gaat over mens en moraliteit bezien vanuit de kennis van andere levende wezens die soms moreel gedrag of gedrag vergelijkbaar met moreel gedrag vertonen. Welk licht werpt dit op de vraag waarop de menselijke moraliteit is gebaseerd? Wat zegt dit over de moraliteit van die wezens, wat zegt dit over de mens en wat zegt dat over moraliteit? Kunnen dieren goed zijn? Zijn mensen van nature goed? Is er zoiets als een exclusief menselijke moraliteit? Powerpoint Tekst ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Lezing Landgoed Vilsteren 26 februari 2015 Mens en moraliteit Op de vier filosofische hoofdvragen (wat kan ik weten?; wat moet ik doen; wat mag ik hopen?; en wat is de mens?) worden tegenwoordig regelmatig krachtige antwoorden gegeven uit natuurwetenschappelijke hoek. Sommige van deze antwoorden zijn reductionistisch van aard en vernauwen ons denken: wij “zijn” namelijk niet ons brein en wij worden niet alleen maar geleid door “selfish genes”. Wetenschapper en auteur Frans de Waal toont dat biologisch onderzoek het denken over wat de mens en wat moraliteit is, kan verrijken. Experimenteel onderzoek van vooral mensapen laat zien wat de oorsprong en de grondstructuur is van menselijke moraliteit en emoties. Toch blijkt dat een op observaties van dierlijk gedrag gebaseerde reconstructie van de menselijke wereld een grens heeft. Er worden dan velden van gedrag en menselijke emoties gemist. Martha Nussbaum laat in haar diepgaande analyse van een menselijke emotie, zoals liefde, zien dat mensen ook in verhalende zelfconstructies leven die minstens zo essentieel zijn voor een begrip van de mens en moraliteit. Deze lezing legt de fundamenten uit van menselijke moraliteit en hoe uit de wisselwerking tussen primair gedrag, driften, vermogens en interactie met anderen steeds nieuwe vormen van gedrag, samenleven en emoties ontstaan. Powerpoint Tekst ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Cursus: De natuur van goed en kwaad Tweewekelijkse cursus (maandagavond 19:30 -21-30) voor de volksuniversiteit Zuidlaren Start: 6 oktober 2014 Wat zijn de grondslagen van moreel en sociaal handelen? Waar eindigt het instinct en begint het begrip van het denken en voelen van anderen? Het onderzoek naar sociale intelligentie van dieren door Frans de Waal laat zien dat sociaal en moreel handelen geen exclusief menselijke vermogens zijn. Wat zegt dit over menselijke sociale intelligentie en moraliteit? De bevindingen van Frans de Waal worden tegenover die van Martha Nussbaum geplaatst, zij schrijft over de vervlechting van gevoel, emotie, moraliteit, taal, rede en narratieve identiteit (het verhalende). In deze cursus houden we onszelf een spiegel voor: hoe sociaal intelligent en moreel zijn we eigenlijk? Hoe zit dit bij kinderen? Cursusmateriaal: Van nature goed, door Frans de Waal, ISBN10 9025412750; ISBN13 9789025412753, € 30 Het boek is beperkt verkrijgbaar. De docent levert eventueel kopieën van relevante hoofdstukken. Wat liefde weet, door Martha Nussbaum, ISBN10 9053523553; ISBN13 9789053523551, € 30 Download of bekijk
hier: tekst bij de cursus (update
1-3 -2015: samenvatting tekst Nussbaum
compleet gemaakt) |
|
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Cursus: Filosofie voor het leven Tweewekelijkse cursus (maandagavond 19:30 -21-30) voor de volksuniversiteit Zuidlaren Start: 23 september 2013 (tot maart 2014) Boek: Jules Evans, Filosofie voor het Leven Filosofie kan meer zijn dan allesomvattende theorieën of voetnoten bij wetenschappelijke ontdekkingen. Jules Evans laat in zijn boek zien dat de klassieke filosofen al een belangrijke taak zagen voor filosofie als praktische leidraad in het dagelijks leven. In onze tijd bouwt bijvoorbeeld de cognitieve psychologie hier op voort. Evans onderzoekt daarnaast ook allerlei andere hedendaagse praktische toepassingen van de filosofie. In deze cursus gaan we de ontdekkingen en gedachten die Jules Evans in zijn boek beschrijft na, nemen we de proef op de som en formuleren we de waarde van filosofie voor het leven. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lezing: Zijn wij cyborgs? Over de invloed van sociale media op ons denken en zijn. 7 november 2013 Zuidlaren We waren net een beetje bekomen van internet en mobiele telefonie, toch? En nu heeft de zoveelste revolutie al weer plaats gevonden. De sociale media, kinderen uit het huwelijk van internet en mobiele telefonie, hebben ons gedrag duidelijk veranderd. Alles moet via elektronische handapparatuur aan elkaar en de rest van de wereld meegedeeld worden, terwijl niemand geïnteresseerd lijkt in wat de ander meedeelt. We maken ons continue zorgen of de verbinding met anderen en de wereld nog wel werkt. Directe gesprekken vinden plaats onder het voorbehoud van eventuele nieuwe berichten, feeds, tweets, blogs en likes. Wat zijn de gevolgen van deze revolutie? Kan dit nog wel communicatie genoemd worden? Worden we minder of juist meer sociaal? Zijn kinderen nog wel op te voeden als ze met hun hoofd ook altijd in een “virtuele” wereld zijn? Wat doet het met onze normen en waarden en onze identiteit? Het helpt om hier de aloude filosofische vragen stellen: Wie of wat zijn wij? Wat is er aan de hand? Wat moeten en kunnen we doen? En: wat mogen we hopen? Deze lezing probeert een definitie van de mens te geven vanuit deze tijd van elektronische aangeslotenheid. Sociale media worden geplaatst in de geschiedenis van andere media. De lezing betoogt dat we een aantal vastgeroeste concepten over onszelf en de werkelijkheid moeten bijstellen. Dan kunnen we sociale media ook zien als nieuwe hulpstukken voor de sociale wereld van mensen. Powerpoint presentatie van de lezing --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lezing: deTijd 22 oktober 2013; philos Tijd lijkt op het eerste gezicht een eenvoudige dimensie waarin alles zich afspeelt: van vroeger, over het nu naar de toekomst. Maar toch kunnen mensen een verschillend tijdsbesef hebben. In de Middeleeuwen leefde men in een cyclische tijd waarboven een eeuwige tijd stond. In de 19e en 20e eeuw overheerste het historisch besef en werd alles begrepen in grote wereldomvattende maalstromen. Wij leven nu in het einde van de geschiedenis en herschrijven de grote en korte lijnen door de tijd naar believen: zo menen we de grote ploegsporen van de tijd, de evolutie en de levensloop, naar onze hand te kunnen zetten of uit te schakelen. Deze lezing geeft een geschiedenis van de tijd en zal op basis van een begrip van het tijdsbewustzijn een visie geven op wat ons te wachten staat in een geschiedenisloze tijd. Powerpoint presentatie van de lezing ________________________________________________________________________________________________________________________________________________Cursus: De wereld volgens Peter Sloterdijk 16, 23, 30 mei, 6 juni 2013 Ronddwalend in de hedendaagse filosofie ontkom je niet meer aan Peter Sloterdijk. Veel gelezen, nog meer gekocht, nog vaker genoemd. Het ene duizelingwekkende boek na het andere ligt in de schappen, en dan had hij ook nog een praatprogramma op de Duitse TV. En toch lopen veel lezers spaak in de taaiheid van Sloterdijk’s geschriften. Dat is jammer, want er valt veel te genieten. Deze cursus wil de deur openen tot de wereld volgens Sloterdijk. De centrale gedachten van Sloterdijk worden uitgelegd en geïllustreerd aan de hand van delen uit zijn belangrijkste werken (o.a.: ‘Sferen’, ‘Woede en Tijd’ en ‘Je moet je leven veranderen’). De volgende thema’s worden (ten minste) behandeld: - “Sferen”: hoe bezorgde aandacht de ruimte maakt waarin wij leven; wij zijn geen individu maar altijd een paar; klimaatpolitiek. - “Antropotechniek”: mensen als dieren die onaf zijn; het trainende dier; de mens als huisdier; maak jezelf! - “Postmoderniteit”: het einde van het humanisme; van lezen naar opwinding; ontremming en het belang van de goede woede. Er zal volop gelegenheid zijn tot discussie, waarin deelnemers hun eigen lezing van de teksten kunnen toetsen aan die van de andere deelnemers en die van de cursusleider. Maar let op: hoger genot is veelal niet pijnvrij. Zo gaan we het hebben over zeepbellen, nageboorten, mensen kweken, catastrofes en zelfdiscipline. Benut deze mogelijkheid om in 4 avonden bekend te worden met een belangrijke hedendaagse denker! Pagina
over Sloterdijk met teksten
|
links