In een socratisch gesprek is het doel om
vooronderstellingen, opvattingen, gevoelens en
verwachtingen duidelijk te maken. Wat zijn de
implicaties van en de verborgen ideeën in een
gedachte? Hoe zien anderen dit? Het socratisch
gesprek is ontleend aan Socrates (470
v.Chr.- 399 v.Chr.), een Grieks filosoof die zelf
geen uitgewerkte opgeschreven theorieën had,
maar die anderen bevroeg op wat ze eigenlijk
dachten.
Onderdelen van d dialoog:
1. Ironie (eirôneia):doen alsof, mee gaan onder
voorbehoud
2. Elenchus (elenchos): op de proef stellen
3. Anamnese (Oudgrieks: anamnęsis) is het ‘zich
herinneren’, van de vormen der ideeënwereld. In de
dialoog betekent dit door middel van wat iemand
zegt zijn aannames, motieven en waarden te
achterhalen.
4.Maieutiek (maieutikę technę) is letterlijk de
‘kunde van de vroedvrouw’: de manier waarop men
iemand anders of zichzelf kan helpen in contact te
komen met ware kennis, anders gezegd: te helpen
die kennis over de vormen te ‘baren’. In de
dialoog betekent dit om in een gezamenlijke
realiteit te komen: de dialoog, deze wordt nu
uitgangspunt, niet de eigen waarden of normen,
deze worden gerelativeerd, afhankelijk gemaakt van
de dialoog.
5.Hermeneutiek (hermęneutikę technę) is de methode
waarmee Socrates probeert grip te krijgen op het
transcendente, hogere ‘zijnde’, de vormen, door
middel van ‘lagere’ zaken zoals het dagelijks
leven en specifieke redeneringen. In de dialoog
betekent dit de wereld van de deelnemers samen te
brengen in een overkoepelende visie. Niet alles
hoeft te passen, het gaat om dat alles een plaats
heeft, wordt genoemd en begrepen!
Ik kan een socratische dialoog met u voeren of er
voor zorgen (modereren) dat dit tussen anderen
gebeurt of ik kan een workshop geven waarin u
wordt geleerd hoe een socratische dialoog uit te
voeren en hoe het in allerhande situaties toe te
passen.
|